Krym
subiektywna ocena miejsca: ******
opracowanie: Anna Boniewicz
zdjęcia: Marta Czajkowska
Rejon
Krym ( Ukraina, półwysep nad Morzem Czarnym) to bardzo ogólne określenie dla rejonu wspinaczkowego. Tak naprawdę jest tu wiele rejonów, dla przykładu wymienię na razie te, w których się wspinałam, bo tylko je mogę ocenić: Nikita ******, Saricz ******, Kryło Liebiedzia ******, Kuszkaja ******.
Rodzaj wspinania
Skały krymskie są z wapienia i dolomitu, tarcie jest znacznie lepsze niż na naszej Jurze. Większość ścian ma wystawę południową.
Sezon wspinaczkowy trwa od kwietnia do października. Najlepiej wspinać się wiosną i jesienią (ja byłam we wrześniu i gorąco polecam ten okres). Lipiec i sierpień są podobno zbyt upalne, choć znam i takich, którzy wspinali się w tym okresie i byli zadowoleni.
Krym obfituje zarówno w drogi jednowyciągowe jak i wielowyciągowe (ściany nawet do 600 metrów).
W większości, drogi są bardzo dobrze ubezpieczone (choć zdarzają się miejscowe spity, które nie u każdego wzbudzą zaufanie, a np. w Sariczu zjeżdża się z zardzewiałych szekli), są ringi zjazdowe (zwykle jednak tylko jeden punkt), ale warto mieć kości, friendy / heksy i kask, szczególnie na drogach wielowyciągowych (nawet jeśli miejscowi utrzymują, że są świetnie ubezpieczone).
Trudność - generalnie drogi są raczej trudne, mało jest dróg o trudnościach 6a (w skali francuskiej) i łatwiejszych. Skala trudności przypomina skalę francuską, ale jest w stosunku do niej zaniżona mniej więcej o jeden stopień, np. krymskie 6a to francuskie 6b.
Rejony:
Bakczysaraj - wielkie wąwozy z ciągnącymi się murami skalnymi z przewieszeniami i okapami; ok. 70 dróg wspinaczkowych o trudnościach od 6a do 7c+; w sierpniu br. nie było spitów, ale podobno już zaczynają ponownie ospitowywać ten rejon (informacja od Marty Czajkowskiej).
Okolice Jałty
- Nikita - największy ogródek skalny Krymu, rejon bardzo popularny, tłumy w weekendy, ok. 60 dróg o trudnościach od 5a do 8c+ (trochę łatwych dróg (od 5a do 6b+) w dwóch pierwszych sektorach, głównie drogi 7a-8a na 100 metrowym murze skalnym. Dojazd: autobus lub trolejbus z Jałty, należy wysiąść w Nikicie przy sklepie.
- Ałupka - dwie skały: Ai-Nikola i Alim widoczne z drogi Jałta - Ałupka. Jedenaście dróg, o trudnościach 5c - 7b+. Ze względu na nadmierne ucywilizowanie okolicy należy podobno być czujnym nocując pod skałami, ale za to łatwo znaleźć tanią kwaterę.
- Krasnyj Kamien - ogromna skała z trudnymi drogami (tylko dwie drogi łatwiejsze niż 7a). Dojazd: ponad 13 km od Jałty w kierunku Ałuszty; należy wysiąść na przystanku Krasnokamienka (przed zjazdem do Arteka), dalej jakieś pół godziny spacerkiem w górę. Nocleg w namiocie pod skałami, sklep w wiosce. W pobliżu znajduje się jeziorko.
- Foros - rejony przy drodze do Sewastopola na zachód od Forosu. Drogi o trudnościach 5c - 7c+. Praktycznie wszystkie drogi mają południową ekspozycję.
Rejony wielowyciągowe: Kant Forosu (lewa część góry Mshatka-Kaya-Si), Parus (masyw Chelebi) i Łaspi (góra Kush-Kaya, gdzie podobno można się wspinać cały rok ze względu na ciepły mikro-klimat).
- Rejon jednowyciągowy: Przylądek Saricz(najbardziej na południe wysunięty punkt Krymu), dużo dróg. Minusem wspinania tam jest bliskość drogi i hałas przejeżdżających pojazdów. Dojazd autobusem lub marszrutką do Forosu, dalej spacerkiem lub okazją. Nocleg pod skałami.
- Simieiz - dwie skały: Krylo Liebiedzia - piękna samotna skała nad brzegiem morza (wieje!!!) i Koszka; w sumie 25 dróg, w tym dwu - i trzywyciągowe o trudnościach 5c - 8a.
Simferopol - w pobliżu Jaskini Marmurowej jest kilka obitych dróg
Dokładne położenie oraz dojazd
Najlepiej jest dostać się do Simferopola, skąd trolejbusem do Jałty (jeśli ma się w planach rejony na wybrzeżu) lub pociągiem na Sewastopol (planując wspinanie i/lub zwiedzanie w Bakczysaraju). Z Jałty i Sewastopola można się bez problemu dostać autobusami lub busami (tzw. marszrutkami) do wybranych rejonów wspinaczkowych.
Dojazd do Simferopola:
- Najprościej jest dojechać pociągiem bezpośrednim z Warszawy do Simferopola.
Jest to pociąg pospieszny i odjeżdża we wtorki i soboty o 22:05 oraz w czwartki i niedziele o 6:25 z Dworca Centralnego w Warszawie. Koszt biletu: 193 zł (+ 91 zł dopłaty za wagon sypialny).
- W pozostałe dni tygodnia i/lub dla bardziej oszczędnych proponuje dojazd "kombinowany" - pociągiem do Rawy Ruskiej, stamtąd busem (tzw. marszrutką) do Lwowa, skąd już znowu pociągiem do Simferopola.
- Można (także tanio) autobusem z Warszawy lub Przemyśla do Lwowa, a następnie pociągiem do Simferopola.
- Samochód - na Krymie drogi są dobre, nie wiem jak w pozostałej części kraju.
Uwaga! Przy wjeździe na Ukrainę należy wykupić ubezpieczenie zdrowotne (ok. 20 zł.)
Prywatne doświadczenia
Na Krymie jest mało wspinania dla osób, które wspinają się na drogach łatwiejszych niż 6b, dlatego ja się przesadnie dużo niestety nie powspinałam. Polecam Kryło Liebiedzia, bo jest tam naprawdę pięknie (choć wcale nie tak dużo dróg) i Nikitę (największy wybór dróg, a i można łatwo "zasięgnąć języka" na temat innych rejonów), a także Kush - Kaya (wielowyciągowe drogi, niby taka skałka, a okazuje się, że można tu przeżyć przygodę, np. ja i moja partnerka Sylwia "złapałyśmy kibel" w ścianie - a w nocy na wietrze nawet na Krymie bywa bardzo zimno!!!).
My byliśmy zachwyceni - ciepło, blisko do morza, pięknie, tanio, przesympatyczni ludzie, arbuzy i melony.
Noclegi i inne patenty
Moim zdaniem wszędzie można nocować "na dziko", my nie mieliśmy nawet namiotu i spaliśmy "pod chmurką". W każdej miejscowości łatwo jest znaleźć tanie kwatery. Można też mieszkać w Jałcie i dojeżdżać codziennie do wybranych rejonów wspinaczkowych.
Przewodniki i mapy, strony www
Mapy Krymu można bez problemu kupić na dworcu kolejowym w Simferopolu.
Jest trochę przewodników turystycznych po Krymie, ale o wspinaczkowym przewodniku w formie książkowej nic mi nie wiadomo.
My korzystaliśmy z ukraińskiego przewodnika "Rocks near the sea (Mountaineering in Crimea)" (A.N. Shcherbakov, Sevastopol 1992), a także pytaliśmy miejscowych wspinaczy (najłatwiej w Nikicie, która jest bardzo popularnym rejonem i zawsze można tam kogoś spotkać).
Najlepszym źródłem informacji dla wyjeżdżających na Krym w celach wspinaczkowych ze znanych mi źródeł jest następująca rosyjska strona:
http://www.risk.ru/eng/regions/crimea/index.html
Polskie strony o wspinaniu na Krymie:
http://www.student.euv-frankfurt-o.de/~euv01553/wspinanie.htm
http://www.wspinanie.pl/topo/ukraina
Dobrym źródłem informacji dla wybierających się na Krym jest artykuł Bartka Walczaka "Krym-zapomniany raj" opublikowany w "Górach"(nr 81, luty 2001), z niego też pochodzi duża część informacji, które podałam.
Inne
Bakczysaraj: pałac chana z połowy XVI wieku i otaczająca go dzielnica tatarska, Uspienski Monastyr, skalne miasto Czufut-kale, położone na szczycie góry, średniowieczna twierdza Karaimów.
Inne miasta skalne: Kaczy Kalon, Eski Kermen i Mangup-Kale
Rejon Demerdżi z gigantycznymi głazami (nadającymi się do bulderowania !!! wg informacji Marty Czajkowskiej)
A poza tym można się kąpać w morzu i opalać, co wcale nie jest nieprzyjemne!!!
Galeria
|
|
|
Krym
fot. Marta Czajkowska
|
Krym
fot. Marta Czajkowska
|
Krym
fot. Marta Czajkowska
|
|
|
|
Krym
fot. Marta Czajkowska
|
Krym
fot. Marta Czajkowska
|
Krym
fot. Marta Czajkowska
|
|
|
|
Krym
fot. Marta Czajkowska
|
Krym
fot. Marta Czajkowska
|
Krym
fot. Marta Czajkowska
|
|
|
|
Krym
fot. Marta Czajkowska
|
Dolina przywidzeń
fot. Marta Czajkowska
|
Krym
fot. Marta Czajkowska
|
|
|
|
Demerdżi
fot. Marta Czajkowska
|
Demerdżi
fot. Marta Czajkowska
|
Demerdżi, Dolina przywidzeń
fot. Marta Czajkowska
|
|
|
|
Foros
fot. Marta Czajkowska
|
Kryło Lebiedia
fot. Marta Czajkowska
|
Rejon Nikita
fot. Marta Czajkowska
|
|
|
|
Rejon Nikita
fot. Marta Czajkowska
|
Rejon Nikita
fot. Marta Czajkowska
|
Rejon Nikita, droga "Benefis" (7a)
fot. Marta Czajkowska
|
|
|
|
Rejon Nikita, droga "King Kong" (7b+)
fot. Marta Czajkowska
|
Nowy Świat
fot. Marta Czajkowska
|
Góra Sokół - Nowy Świat
fot. Marta Czajkowska
|
|
|
|
Nowy Świat
fot. Marta Czajkowska
|
Sarycz
fot. Marta Czajkowska
|
Sarycz
fot. Marta Czajkowska
|